Суҳбат... Шиа фирқаси

Асосчилари орасида яҳудий мунофиқ Абдуллоҳ ибн Саба бор. Сиффин воқеасидан кейин фирқа сифатида шаклланиб, ёилди.

Қараш ва ақидалари 

Аҳли байтни муқаддаслаштириб байроққа айлантиради. Биринчи халифа ҳазрати Али бўлиши керак деб, шу туфайли аввалги уч халифа ҳазрати Алига ноҳақлик қилган деб ишонади.

Ҳазрати Абу Бакр, ҳазрати Умар, ҳазрати Оиша ва ҳазрати Ҳафсага лаънат ўқишни ибодат деб билади. Расулуллоҳнинг вафотларидан кейин оз қисмидан ташқари барча саҳобаларнинг муртад бўлганига ишонади.

Шиа имомлари маъсум (бегуноҳ) деб эътиқод қилиб, 12 имомнинг охирзамонда қайтиб келишига ишонади. Ислом шариатини мукаммал равишда фақат 12 имом билишини даъво қилади. 12 имом қилган ҳар бир амални Аллоҳ буюрган диний қоида сифатида кўради. 12 имомнинг ғайбни билишига ишонади. Тақийя (иккиюзламачилик) ва мута никоҳни (пул эвазига вақтинча қўшилишни) жоиз деб билади.

Аллоҳнинг сифатларини инкор қилиб, “Аллоҳ ёмонликларни яратмайди” дейишади. Манбаси сунний бўлган ҳадисларни аҳли байт ривоятига кўра саралашади. “Наҳжул балоға” китобини муқаддас деб билишади.

(Манбалар: Ибн Бобавайҳ, Шианинг ақида асослари; Муҳибуддин Хатиб, ал-Ҳутутул-ариза лиш-шиатил-исно ашария; Ибн Таймия, ал-Мунтақо)

Шианинг Ғулот/ғолия (ҳазрати Алини худо деб ишонади), Зайдия, Имомия, Исмоилия ва Исноашария каби асосий оқимлари бор.